Bij ons in de Jordaan (Noord)
Een kleine tour door onze prachtige buurt en waar beter te beginnen dan de meest authentieke wijk van Amsterdam, de Jordaan. Waar schoonheid en gezelligheid door de straten walst en de geschiedenis rondom de grachtengordel smaakvol gecomplementeerd wordt met bloemen en planten. Als belangrijke onderdeel van de stadsgeschiedenis – en daarmee de wereldgeschiedenis – is er veel historie geschreven in deze heerlijke volkswijk vlak achter Bistrot Neuf.
“Waar schoonheid en gezelligheid door de straten walst en de geschiedenis rondom de grachtengordel smaakvol gecomplementeerd wordt met bloemen en planten.”
Ontstaan van Jordaan
Toen we in Nederland de Gouden Eeuw beleefde, groeide de stad al snel letterlijk uit haar voegen. Met de uitbreiding van drie grachten in de 17e eeuw werd er voor de nieuwe Amsterdammers een prominente woonplek gecreëerd met de zo typerende herenhuizen langs de gracht. Voor het hardwerkende “gewone” volk werd “het nieuwe Werck” gebouwd, wat we nu als De Jordaan kennen. Het was een armoedige wijk met sloppen en open riolen. Elk kamertje werd gevuld met een heel gezin en er was geen stromend water. Rond het jaar 1900 woonden er rond de 80.000 arbeiders in de Jordaan, nu ongeveer 20.000.
Naam Jordaan
Over de herkomst van de naam Jordaan wordt nog steeds veel gediscussieerd. Verbasteringen worden ontkracht door taaldeskundigen en zou een verdwaalde Fransman echt de grondlegger zijn van de naam deze historische wijk? Hieronder een aantal veelbesproken verklaringen van de naam “Jordaan”;
- De meest genoemde zou een afleiding zijn van het Franse woord “Jardin”, wat tuin betekent. Franse schrijvers die hun heil zochten in Amsterdam vroegen om ”les jardins” als aanduiding, om hun straat terug te kunnen vinden. De naamgeving van de straten en de vele hofjes met bloemnamen in de Jordaan kunnen dit argument zeker onderbouwen.
- Een andere verklaring verwijst naar het woord Jordicitie. Een verbastering van jurisdictie of rechtsgebied, waartoe de Jordaan in de 17e eeuw behoorde. Taaldeskundigen achten dit als de meest logisch taalverbastering.
- De meest waarschijnlijk geachte verklaring is een vernoeming naar de rivier De Jordaan. Waar de woorden van Mozes, dat men niet de Jordaan over mocht steken, cynisch gerelateerd werden aan de arme volksbuurt en de Prinsengracht. Zoals iemand van de goede, rijke kant nooit de oversteek naar de “verkeerde”, arme kant van het water zou moeten maken.
De Jordaan, een wijk vol verhalen.
De woon- en later schuilplaats van Anne Frank. De Februaristaking en de Jordaanoproer. De plek waar Multatuli zijn beroemde boek Max Havelaar schreef en Rembrandt de Gouden Eeuw schilderde. Waar vele volkszangers zoals Johnny Jordaan, André Hazes en Willeke Alberti muziekgeschiedenis geschreven en waar je nog steeds bij café Nol op de hoek kan gaan dansen. De Jordaan heeft geleefd en leeft nog steeds. De typische Amsterdamse Hofjes verrassen je onderweg door de bloemrijke straatjes en de Noordermarkt en de bruine kroegen zullen hun karakter nooit verliezen. De buurt zit vol leuke pleintjes met restaurants en cafés en ook voor het winkelpubliek is er genoeg te beleven.
“De plek waar Multatuli zijn Max Havelaar schreef en Rembrandt de Gouden Eeuw schilderde. Waar vele volkszangers muziekgeschiedenis geschreven en waar je nog steeds bij Café Nol op de hoek kan gaan dansen.”
Wandelen vanaf Bistrot Neuf
Vanaf Bistrot Neuf loop je via de Haarlemmerstraat naar de Jordaan rechtstreeks de geschiedenis in. Het “West-Indisch huis” in de Haarlemmerstraat was namelijk het hoofdkwartier van de Nederlands West-Indische Compagnie in de Gouden Eeuw. Een eeuw diens naam overigens mooier doet voorkomen dan hij in werkelijkheid was, maar dat is een ander onderwerp. Wist je dat New York oorspronkelijk Nieuw Amsterdam heette? En die historische beslissingen over de nieuwe handelsplaatsen in Amerika hier in het West-Indisch huis werden genomen?
Heel mijn hart verpand aan de Amsterdamse grachten
Vanaf de Haarlemmerstraat sla je bij de gracht linksaf, richting de Brouwersgracht en de Prinsengracht en je loopt rechtstreeks de Jordaan in. Bewonder de mooie grachten, bruggen en straatjes en geniet van het leven in de buurt. Drink bijvoorbeeld een biertje bij Café Chris, de oudste kroeg van de Jordaan waar Jordanezen al eeuwenlang aan de bar hangen. Het verhaal gaat, dat de arbeiders vroeger bij de Westertoren uitbetaald kregen en regelmatig alles rechtstreeks weer uitgaven bij deze kroeg. Er zijn zoveel verhalen over de Jordaan, dat dit slechte een schrijntje is en wij hier zeker meer over zullen schrijven. Bij Bistrot Neuf vertellen we je er alvast graag meer over, voor een heerlijke middag bij ons in de Jordaan.
Video van een uitvoering van het beroemde “Aan De Amsterdamse Grachten”:
